Παρασκευή 26 Οκτωβρίου 2012

Λιποτάκτης, του Boris Vian



Κύριε Πρόεδρε, λίγο
μονάχα χρόνο αν βρείτε,
το γράμμα μου ίσως δείτε
που το γραψα πριν φύγω.

Μου ήρθε ένα χαρτί, 
φύλλο πορείας το λένε· 
στον πόλεμο με θένε 
το βράδυ πριν να ’ρθεί. 

Μα Κύριε Πρόεδρε, όχι! 
Αυτά δεν μου ταιριάζουν· 
θέλουν να με διατάζουν 
φονιά με ξιφολόγχη. 

Κι αυτό μη σας τσαντίσει, 
μα πρέπει να το πώ: 
Με απόφαση, πω πω, 
έχω λιποτακτήσει. 


Αδέρφια και πατέρα 
νεκρούς έχω αντικρίσει 
και τα παιδιά μου μίση 
τα σκιάζουν κάθε μέρα. 

Η μάνα μου θαμμένη, 
που είχε υποφέρει χρόνια, 
γελάει με τα κανόνια, 
γελάει σκουληκιασμένη. 

Με δέσαν δυστυχή, 
μου κλέψαν την αγάπη. 
Δουλειά έγινε χασάπη 
των χρόνων μου η ψυχή. 

Αύριο με την αυγή 
την πόρτα θα βροντήξω 
το χτες για να το πνίξω. 
Θα φύγω κι όπου βγει. 


Τη ζωή μου θα ικετεύω 
στους δρόμους στη Γαλλία· 
Βρετάνη, Προβηγκία 
ανθρώπους θα γυρεύω: 

Μην υπακούτε πια, 
να μην καταταχτείτε, 
στον πόλεμο αρνηθείτε 
να πάτε. Ούτε σκοπιά! 

Κύριε Πρόεδρε, αν
για αίμα διψά η πατρίδα,
κρατήστε μιαν ασπίδα
κι ή επί τας ή ταν.

Κι αν σύλληψη διατάξετε,
στους μπάτσους να το πείτε
πως άοπλο θα με βρείτε,
τις σφαίρες σας να στάξετε.




xyz contagion - costa carpediem


O Λιποτάχτης του Boris Vian, "το πιο γνωστό αντιμιλιταριστικό τραγούδι",   γράφτηκε το 1954, όταν άρχιζε ο πόλεμος της Αλγερίας. Το τραγούδι λογοκρίθηκε, η ιστορία του είναι μεγάλη, αμέτρητες κι οι διασκευές του. Πιο πάνω, η απόδοση στα ελληνικά από τον υποφαινόμενο λιποτάχτη ποιητή, έτσι ώστε να μπορεί να τραγουδηθεί στον ίδιο το σκοπό του Vian· πιο εύκολα απ' ό,τι η γνωστή μετάφραση των Φωστιέρη - Νιάρχου. Μπορούμε να τραγουδήσουμε με τη συνοδεία της φυσαρμόνικας του Zazapat:






Ο ίδιος ο Vian άλλαξε τους δυο τελευταίους στίχους από "que je serai en arme  / et que je sais tirer" σε "que je n'aurai pas d'armes / et qu' ils pourront tirer". Την τελευταία στροφή λοιπόν, πριν την αλλαγή της, ας την τραγουδήσουμε έτσι:





Κι αν για να βγείτε λάδι
οι μπάτσοι μου την πέσουν,
δεν θα με ξαναδέσουν·
ξέρω καλό σημάδι.




6 σχόλια:

  1. είστε μια αχτίδα μέσα στην παραζάλη του αίματος του παρελθόντος...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Μήπως μια ρανίδα ψαίματος μέσα στην παραζάλη του παρόντος;
      Όλοι το ίδιο είμαστε. Αν μπορούμε να συνεννοηθούμε. Είστε υπερβολικός, λοιπόν.

      Διαγραφή
  2. Όταν πριν αρκετά χρόνια πλέον είχα ανεβάσει σε ποστ το ποίημα του Βιαν ( http://pikralida.blogspot.gr/2007/10/blog-post_15.html ) είχα γράψει: "Και ελπίζω στο τέλος ο ...ποιητής να μην είναι και τόσο ειλικρινής..." και τελικά μόλις μαθαίνω από εδώ ότι ο Βιαν άλλαξε τους δυο τελευταίους στίχους... Χαχα! Που να το ξερα τότε! Ευχαριστούμε λοιπόν για την πληροφορία.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Βαγγέλη ήταν ενδιαφέρουσα και η συζήτηση που έγινε τότε στην Πικραλίδα γι' αυτούς τους στίχους.

      Ίσως θα 'πρεπε ν' αναφέρουμε ότι το τραγούδι πρωτακούστηκε από τον Marcel Mouloudji στο ραδιόφωνο. Η τελευταία στροφή είχε ήδη αλλάξει, αλλά είχε αντικατασταθεί κι η προσφώνηση Κύριε Πρόεδρε με την πιο ανώδυνοι Κύριοι που σας λένε μεγάλους, για να μην αντιδράσει ο Γάλλος Πρόεδρος. Χωρίς επιτυχία, αφού ο Mouloudji κόπηκε από τα μέσα για καμιά δεκαριά χρόνια και το τραγούδι παρέμεινε λογοκριμένο μέχρι το 1962, τρία χρόνια μετά τον θάνατο του Βιαν.

      Διαγραφή